Γράφει η Έφη Μέφερη

Σύμφωνα με την τελευταία απογραφή του 2011 ο Πύργος αριθμεί 2363 κατοίκους. Κάτοικοι φιλόξενοι, γελαστοί, μερακλήδες, γλεντζέδες, άνθρωποι που αγαπούν πολύ το χωριό τους.

Το χωριό προφανώς  κατοικείτο από τα Βυζαντινά χρόνια, αν και θα πρέπει να υπήρχε και κατά την περίοδο της Φραγκοκρατίας, αφού το χωριό φαίνεται να ανήκε σαν φέουδο σε οικογένεια ευγενών.

Η λαϊκή παράδοση αναφέρει ότι το χωριό πήρε την ονομασία του από τον  «Πύργο της ρήγαινας», μυθική βασίλισσα της Κύπρου. Ο θρύλος λέει ότι από το πάτωμα του ξεκινούσε σήραγγα που έφθανε στην αρχαία πόλης της Αμαθούντας, μέσα στην οποία υπάρχει θαμμένη μια ολόχρυση άμαξα με την οποία μετακινητό η ρήγαινα.

Το μνημείο του Ανδρέα Νικολάου, ήρωα που έπεσε κατά τη διάρκεια της τουρκικής εισβολής του 1974 που δεσπόζει στο κέντρο του χωριού αποτίνει φόρο τιμής. 

Αξίζει κατά την επίσκεψή μας στο χωριό να δούμε από κοντά ξωκλήσια και εκκλησίες,  χτισμένα εδώ και πολλούς αιώνες, τα οποία διατηρούνται άψογα ως σήμερα χάρις στην φροντίδα των ντόπιων.

Η εκκλησιά της Παναγίας της Πυργώτισσας είναι η κεντρική εκκλησιά της κοινότητας και είναι κτισμένη το 1886. Το εσωτερικό της είναι αγιογραφημένο με εικόνες και τοιχογραφίες των Αγίων σε όλες σχεδόν τις επιφάνειες.

Στο κοιμητήριο του χωριού ο επισκέπτης συναντά ένα πετρόχτιστο εκκλησάκι βασιλικού ρυθμού το οποίο χρονολογείται το 13ο με 14ο αιώνα. Είναι αφιερωμένο στην  Παναγία τη Νεροφορούσα.  Το ξύλινο τέμπλο του ανάγεται στο 1856. Κατά την ημέρα της γιορτής της Παναγίας, στις 21 Νοεμβρίου, γίνεται παράκληση για να πέσουν βροχές, εξ ου και το προσωνύμιο «νεροφορούσα».

Λίγο πιο έξω από τον κεντρικό πυρήνα του χωριού περιτριγυρισμένο από χαρουπιές βρίσκεται το μικρό  και ταπεινό ξωκλήσι της Αγίας Μαρίνας. Αναπαλαιώθηκε το 1951, ενώ στις 17 Ιουλίου που γιορτάζει, γίνεται πανηγύρι και πολλοί πιστοί από τις γύρω περιοχές προσέρχονται για να προσκυνήσουν την εικόνα της.

Εντυπωσιακός είναι και ο νερόμυλος, ο οποίος χτίστηκε από τους Κιστερκιανούς μοναχούς που φαίνεται πως κατοικούσαν στον Πύργο από το 1238 έως το 1251 και διατήρησαν την περιουσία τους εκεί, τουλάχιστον μέχρι τα τέλη του 15ου αιώνα. Λόγω της αρχιτεκτονικής και ιστορικής του σημασίας, έχει κηρυχθεί το 1984 από το Τμήμα Aρxαιoτήτων σε «Aρxαίo Μνημείο».

Εκπληκτικό αποτελεί το γεγονός ότι ανακαλύφθηκε από Ιταλούς αρχαιολόγους στην περιοχή Μαυροράχη του Πύργου Λεμεσού, το αρχαιότερο, συντηρημένο εργοστάσιο αρωμάτων του κόσμου. Τα θεία αρώματα των Ολύμπιων θεών, σύμφωνα με τον Όμηρο, σκόρπιζαν στη λεκάνη της Ανατολικής Μεσογείου ήδη από το 2,000 π.Χ.

Δάφνη, λεβάντα, κανέλα, δενδρολίβανο, πεύκο και ελαιόλαδο αποτελούσαν τα κύρια συστατικά δημιουργίας αρωμάτων των Ετεοκύπριων προγόνων μας. Τα προϊόντα της Κυπριακής βιοτεχνίας αρωμάτων του Πύργου σύμφωνα με τις πρώτες εκτιμήσεις των αρχαιολόγων εξάγονταν στη Μινωική Κρήτη και μάλιστα σε πολύ ψηλές τιμές.

     (Φώτο Αρχαιολόγιον)

Τα τελευταία χρόνια η κοινότητα του Πύργου έχει αναπτυχθεί πάρα πολύ τουριστικά.  Στη νότια πλευρά του χωριού ανάμεσα στα πολυτελή ξενοδοχεία συναντάμε την πεντακάθαρη και αμμώδης παραλία με την ονομασία «ΑΟΡΑΤΟΙ» μια ιδανική επιλογή για καλοκαιρινές ξέγνοιαστες  βουτιές. Εάν επιλέξουμε να επισκεφθούμε την παραλία τον μήνα Αύγουστο θα δούμε επάνω στην χρυσή άμμο τους μοναδικούς «κρίνους του γιαλού». 

Το χωριό φημίζεται για τα πετυχημένα πανηγύρια του, τις εκδηλώσεις θρησκευτικής πίστης και για τις πολλές μουσικές συναυλίες του. Ιδίως κατά την περίοδο του Πάσχα και των Χριστουγέννων, καθώς και τη θερινή περίοδο, όπου το χωριό σφύζει από ζωή από ντόπιους και ξένους επισκέπτες.