Γράφει η Έφη Μέφερη

Η Ποταμιού υπήρχε από τα μεσαιωνικά χρόνια. Την περίοδο της βενετοκρατίας το χωριό υπαγόταν στην επισκοπική περιφέρειας της Πάφου. Σύμφωνα με τη λαική παράδοση, το χωριό αποτέλεσε έδρα χωρεπισκοπής την περίοδο εκείνη.

Το όνομα του χωριού φαίνεται πως συνδέεται με την τοποθεσία του, και συγκεκριμένα, με το ποτάμι που βρίσκεται στα δυτικά του, το ονομαζόμενο Χαποτάμι.

Κατατάσσεται στα αμπελοχώρια της γεωγραφικής περιφέρειας Λεμεσού-Πάφου και μία από τις κυριότερες ασχολίες των κατοίκων είναι η καλλίεργεια των αμπελώνων και παρασκευή εκλεκτών κρασιών, ζιβανίας αλλά και διαφόρων άλλων εδεσμάτων από σταφύλι. Επίσης είναι μια περιοχή πλούσια σε φρουτόδεντρα, όπως  μηλιές, αχλαδιές, δαμασκηνιές, χρυσομηλιές και ροδακινιές.

Από μακριά το χωριό φαίνεται ακόμα πιο όμορφο με τα παραδοσιακά κεραμιδένια σπίτια του να ξεπροβάλλουν μέσα από ψηλά δέντρα, σε μια εύφορη κοιλάδα, περιτριγυρισμένο από ψηλές βουνοκορφές, αμπελώνες και πολλά φρουτόδεντρα. Εκείνο που εντυπωσιάζει ακόμα περισσότερο τους επισκέπτες είναι το πόσο καθαρό και περιποιημένο είναι το χωριό, αφού οι κάτοικοί του φαίνεται να το αγαπούν και να το φροντίζουν.

Η εκκλησία της Αγίας Μαρίνας αποτελεί την κύρια εκκλησία της κοινότητας. Στη νότια είσοδο του ναού διαβάζουμε την επιγραφή που γράφει ότι κτίστηκε το 1551. Είναι κτισμένη με ακανόνιστου σχήματος πέτρα της περιοχής, τρίκλιτη βυζαντινού ρυθμού με οκταγωνικό τρούλο. Στο προαύλιο του ναού δεσπόζει  μνημείο αφιερωμένο στο Χαράλαμπο Παναγή, αγωνιστής κατά τον απελευθερωτικό αγώνα της ΕΟΚΑ.

Ο Νεόφυτος Ροδινός,  o σημαντικός λόγιος και συγγραφέας  του ελληνισμού κατά τον 17 ο αιώνα,  γεννήθηκε στο χωριό Ποταμιού περί το 1579 και πέθανε, άγνωστο πού, περί το 1660. Εκτός από τον Νεόφυτο Ροδινό ακόμα μια σημαντική προσωπικότητα που καταγόταν από εδώ, ήταν και ο Μητροπολίτης Λιβύης Παρθένιος. Αν και ζούσε εκτός Κύπρου την περίοδο της Ενετοκρατίας με αρχές Τουρκοκρατίας συνήθιζε να περνά μεγάλα χρονικά διαστήματα στο σπίτι του στην Ποταμιού.

Στην Ποταμιού κατά τα πρώτα Χριστιανικά χρόνια, ζούσε ο Αγίος Μνάσωνας και από εκεί εξορμούσε σε περιοχές της Πάφου και της Λεμεσού, όπου και δίδασκε τον Χριστιανισμό.

Καθώς κατηφορίζουμε το χωριό θα συναντήσουμε στα δεξιά μας το ερειπωμένο και μισογκρεμισμένο εκκλησάκι του Αγίου, το οποίο ανάγεται περίπου στο 300μ.Χ. Παρόλο που σημαντικό μέρος του καταστράφηκε τον 4ον. αιώνα μ.χ μετά από ισχυρό σεισμό, σήμερα αποτελεί ένα θαυμαστό μνημείο μεγάλης αρχιτεκτονικής σημασίας. Την εποχή της Τουρκοκρατίας, για να προστατεύονται από τις επιδρομές των Τούρκων, οι κάτοικοι δημιούργησαν μια λαβυρινθώδη κατακόμβη. Πολλές στοές της εκκλησίας είναι ακόμα ανεξερεύνητες. Σε μία από αυτές και σε μυστικό τόπο, φυλάσσεται ιερό λείψανο του αριστερού βραχίονα του Οσίου.